Laetitia Schweitzer
Tranen.
Op een avond in de kathedraal van Conques speelde een monnik speciaal voor het kleine groepje pelgrims klassieke muziek op een enorme vleugel. In de grote, hoge, lege kerk klonk dat zo ongelofelijk mooi dat de tranen stroomden. Van ontroering, van me kwetsbaar voelen en tegelijkertijd zo geborgen. Ook later kon de sfeer in kerken me ontroeren, met name kleine verstilde kerkjes, zoals in Larresingle; of bij het krijgen van de pelgrimszegen …
Het zo samen onderweg zijn schiep een enorme band. Maar om allerlei redenen (tijd, werk, gezondheid, blaren …) onderbraken of stopten veel pelgrims de tocht. Aan sommigen was ik intussen zo gehecht dat het afscheid echt pijn deed. Het was wel een beetje een grote familie.
Soms te groot. Toen in Spanje de pelgrimskaravaan uit zeker 200 mensen bestond, plus alle dag- of weekpelgrims, die met (volg)auto’s, bussen en taxi’s kwamen had ik het wel gehad: ik wilde zo snel mogelijk in Santiago aankomen en naar huis! Ik zat er helemaal doorheen. Gelukkig werd de karavaan al snel kleiner en lukte het weer om “mee te stromen“. Ook dat is de Camino anno 2011.
Tranen ook bij aankomst in Cahors waar pelgrims op de toegangsbrug welkom werden geheten; toen merkte ik pas hoe moe ik was. In St. Jean Pied de Port, tot zover heb ik het gehaald, ongelofelijk! Bij het grote pelgrimsmonument op de Monte de Gozo, vlakbij Santiago … waar andere pelgrims me feliciteerden: you made it! Op het pelgrimsbureau in Santiago waar ik met onverwachte persoonlijke aandacht m’n “compostela” ontving. Bij de slotdienst in de kathedraal waar de non zo mooi zong en het wierookvat zo hoog zwaaide …
Onzekerheid en verwarring.
Natuurlijk voelde ik me bij tijd en wijle ook onzeker, vooral de eerste dagen in het Franse gezelschap doordat mijn Frans belabberd was. Zou ik me kunnen redden?
Zo wie zo was ik onzeker of ik het zou redden – de zwaarte en lengte van de tocht. Wanneer moet ik pauze nemen, een (halve) rustdag inlassen; hoe laat moet ik opstaan en gaan lopen om op tijd … red ik het voor het gaat onweren …. Het samen met anderen onderweg zijn gaf me rust, de meeste vragen losten zich vanzelf op en zo kon ik volop van de tocht te genieten.
Maar ook kwam ik mezelf tegen bij meer of minder luxe of comfortabel willen eten, drinken, of overnachten dan anderen. Wat waren mijn eigen normen, wilde ik die vasthouden of loslaten? Wat vond ik van pelgrims die vooral ook toeristen waren, zelfs onderweg non-stop met hun mobieltje bezig waren of enkel zo veel mogelijk kilometers wilden maken, die voordrongen om een bed te bemachtigen, fietspelgrims die je bijna omver reden of een berg wc-papier midden op het pad …
Echt verwarrend vond ik de aankomst op het grote plein voor de kathedraal in Santiago. Eerder zag ik de grote kathedralen in steden als Burgos en Leon al van verre liggen, maar in Santiago niet; ik was moe en de laatste kilometers waren langs een drukke, eindeloze weg; ineens stond ik op het grote plein … vol met toeristen en een demonstratie; alleen maar drukte en mensen die ik niet kenden, geen medepelgrims, maar anonimiteit. Was dit het nou?
Het einde van de zware tocht waar ik me maanden op had voorbereid en die ik zolang met zoveel plezier en intensiteit had gelopen. Dit was het dus – geen “buen camino” meer naar elkaar, geen gezamenlijk onderweg zijn meer. Ik had verwacht dat ik tranen van blijdschap zou huilen, maar ik voelde me vervreemd, ontheemd, teleurgesteld en in de war. Later trof ik gelukkig bekende medepelgrims en vierden we onze aankomst. En praten met anderen hielp: menigeen had dezelfde verwarrende ervaring gehad. De kerkdienst was uiteindelijk heel mooi.
Mijn echte “aankomst” bleek een paar dagen later te zijn, in Finisterra bij de oceaan; daar beleefde ik een moment van intens geluk: ja, hiervoor ben ik onderweg geweest! Daar was de goede afronding van deze schitterende tocht. De kracht, de ruimte, de rust van de oceaan; maar ook het weerzien van oude pelgrimgenoten,
de gezamenlijke terugblik op de Camino.