De Camino in 2011

3. Samen op weg

Andere pelgrims.
In Frankrijk waren er voornamelijk wat oudere Franse echtparen onderweg, een enkele alleen gaande man. Maar in Spanje was er een enorme diversiteit aan mensen: werkelijk uit de hele wereld, van Spanjaarden tot Koreanen,van jong tot oud, lichtvoetig en strompelend; groepen scholieren en studenten, echtparen en nu ook veel alleen gaande vrouwen. Al met al was het m.n. in Spanje “druk” onderweg; de karavaan verplaatste zich van plaats naar plaats, verdichtte zich soms tot een file, dijde dan weer uit; bevolkte de spaarzame dorpscafeetjes, bracht leven in de verder uitgestorven dorpjes en een heleboel gezelligheid naar elkaar.

Privacy.
Meestal liepen voor en achter je andere pelgrims en ik werd heel goed in afstanden inschatten om snel even een plas te kunnen doen. Weinig tot geen privacy dus, ook niet op de slaapzalen. Heerlijk als er een kamer was met bv. maar 6 bedden. Soms was er een pension, kon je ervoor kiezen daar een kamer te nemen … dat heb ik wel eens gedaan, maar ik miste dan wel … ja wat? De aansluiting met de andere pelgrims, lief en leed van die dag delen, de “flow” van het onderweg zijn, het warme gevoel samen op weg te zijn, de “esprit du chemin”.

Toch volgt ieder – in allerlei opzichten - zijn eigen weg. Maar onderweg ben je wel samen. Dat was een bijzondere gewaarwording. Hoe simpelweg het samen op weg zijn bindt. Iemands afkomst, werk, verleden, toekomst(plannen): het komt niet of nauwelijks ter sprake; wat telt is wie je op dat moment ontmoet, die dag en de toekomst is morgen. Je kende elkaar enkel bij de voornaam, wisselde vrijwel nooit contactgegevens uit en toch was er een warme band: als je elkaar na een paar dagen onverwacht weer zag in een volgende plaats; was het altijd: hè, wat leuk. Ik heb zo heel wat wijntjes met anderen gedronken! En koffie …

De omgeving.
Dat “samen op weg” hield natuurlijk ook de mensen in de omgeving in, de mensen die het mogelijk maakten om de Camino te lopen. De meestal zo hartelijke mensen die voor onderdak zorgden, de cafeetjes en winkeltjes runden. De vrijwilligers in kerken en musea. De vaak zo welgemanierde Fransen, de Spanjaarden die met hun auto stopten als je wilde oversteken. Ziekenhuispersoneel dat een reisgezel voorrang gaf omdat hij “een pelgrim onderweg” was.

Zowel in Frankrijk als in Spanje loopt het platteland leeg. In Frankrijk waren winkeltjes gesloten die nog in gidsjes van vorig jaar vermeld stonden. Maar er waren ook nieuwe herbergen, veelal opgezet door mensen die zelf eerder pelgrim waren geweest en op een of andere manier bij de Camino betrokken wilde blijven. Met name in de kloosters (maar ook in herbergen) waren er “hospitaliers”, vrijwilligers die de Camino hadden gelopen en nu 2 weken of langer meehielpen om pelgrims op te vangen.

De hernieuwde interesse en populariteit van deze pelgrims-tocht zag je in Spanje duidelijk terug. Unesco heeft de weg uitgeroepen tot Europese Culturele Route en met welbeste-de Europese fondsen wordt “dode” dorpjes nieuw leven ingeblazen. In plaats van over een pad liep je dan ineens over een heuse promenade, huizen werden opgeknapt, bruggen verbeterd, fonteinen met drinkwater aangelegd.

Al in de middeleeuwen dienden pelgrims ook een economisch doel: een schitterende stad als Burgos dankt er haar bestaan aan. Pelgrims werden niet alleen opgevangen, maar brachten en brengen ook veel. Dat merkte je onderweg goed. Pelgrims en omgeving hadden elkaar nodig. Al had een enkele winkelier toch moeite met die pelgrims die slechts 1 banaan kochten.

Misschien dat het belang van en de bekendheid met pelgrims ook maakten dat ik me onderweg volstrekt veilig voelde, niemand had er baat bij je lastig te vallen. Al liep ik uren alleen door weidse natuur, ik voelde me veiliger dan wanneer ik in Nederland alleen wandel.
Maar misschien kwam dat ook door de zegen en bescherming van St. Jacobus ….

Motieven.
Al die pelgrims, duizenden per jaar, miljoenen door de eeuwen heen – ieder met zijn of haar eigen verhaal, eigen motieven om deze tocht (of gedeelten ervan) te doen.
Er waren mensen die uit dankbaarheid liepen, bv. voor een genezing, of de hoop erop. Veel mensen liepen omdat ze op een keerpunt in hun leven stonden na bv. een scheiding, overlijden of pensionering. Sommigen liepen voor een “goed doel” of om sportieve redenen. Twee bijzondere vrouwen liepen in het kader van een resocialisatieprogramma.
De meeste mensen wisten het niet, wisten enkel dat er een sterk verlangen was om dit te doen …. en wellicht zou onderweg duidelijk(er) worden waarom. En veel mensen (met name jongeren) liepen omdat het een goedkope, mooie en sportieve vakantie was, inclusief de gelegenheid om volop te flirten en te daten in de vorm van een paar dagen samen oplopen!

De manieren van pelgrimeren varieerden sterk: van de alleen gaande gelovige gepensioneerde die uit eigen huis vertrok, maanden onderweg was en eenvoudig leefde tot een groep luidruchtige jongeren die slechts de laatste 100 km liepen, de bagage lieten vervoeren en precies wisten in welke herberg gefeest werd! Op die grote verscheidenheid - de Camino anno 2011- was maar één antwoord: respecteren dat ieder op zijn of haar eigen manier op weg is.
Niet oordelen, maar je eigen weg vinden temidden van de anderen. Ik werd wel eens te tolerant gevonden, ik hoop dat ik nog toleranter ben geworden, in elk geval naar mezelf!