Object

Paxtafel met Jacobus de Meerdere

Paxtafel met Jacobus de Meerdere


Paxtafel met Jacobus de Meerdere
Frankrijk?/Noord-Spanje?, 1450-1500
Collectie Museum Catharijneconvent

Op deze kleine ivoren paxtafel staat Jacobus de Meerdere met de kenmerkende pelgrimsattributen, de hoed, de buidel en de staf. Het boek verwijst naar Jacobus als apostel. Op zijn hoed zit de Jacobsschelp, het symbool van de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela, het graf van deze apostel.

Vredeskus
Het Nieuwe Testament benadrukt het belang van verzoening tussen gelovigen onderling en verzoening met Christus. Vanaf de vroegchristelijke tijd is een uiting van deze verzoening de vredeskus, die tijdens de mis plaatsvindt. Hij wordt op verschillende manieren uitgevoerd. Oorspronkelijk is het een omhelzing, maar die minimaliseert in de loop van de tijd tot het aanraken van de wangen, een handkus, een handdruk of een knikje met het hoofd.

Paxtafel
Om misbruik van de vredeskus te voorkomen, komt in de dertiende eeuw het gebruik van de paxtafel op. Pax is het Latijnse woord voor vrede. De voorganger kust de paxtafel en geeft deze aan zijn diaken, die hem doorgeeft aan de gelovigen. De paxtafel wordt in die tijd als pronkstuk gezien en uitgevoerd in kostbare materialen zoals (edel)metaal en ivoor. Vaak worden ze versierd met edelstenen, email en glas en voorzien van graveerwerk. Na de zeventiende eeuw raakt het voorwerp in onbruik en geven de gelovigen weer de vredeskus van wang tegen wang.

Alle rechten voorbehouden