Domenico Laffi

Het dagboek van een zeventiende eeuwse pelgrim

Miljoenen pelgrims gaan door de eeuwen heen op weg naar Santiago de Compostela. De meeste van deze pelgrims blijven anoniem. Toch zijn er altijd pelgrims die hun verhalen en belevenissen opschrijven voor de generaties na hen. Zoals dat nu gebeurt via blogs op het internet zijn er vroeger reisverslagen uitgegeven als boeken of geschriften. Een aantal van deze reisverslagen is bewaard gebleven. Het blijkt dat niet alleen pelgrimeren iets is van alle tijden, maar dat ook veel van de belevenissen, ongemakken en bijzondere ontmoetingen onderweg onveranderd blijven. De zeventiende eeuwse Domenico Laffi is zo’n pelgrim die over zijn reizen verslag doet.

In 1681 verschijnt 'Viaggio in Ponente A’San Giacomo di Galitia e Finisterrae' waarin Domenico Laffi een gecombineerd verlag doet van zijn drie reizen naar Santiago de Compostela. Door: Willemine Mink

Alle rechten voorbehouden

Domenico Laffi is geboren in 1636 in een dorpje vlak bij Bologna. Over zijn jeugd is niets bekend. Hij heeft aan de universiteit van Bolgonga gestudeerd. Hij wordt gewijd als priester maar in plaats van zich te settelen als parochie priester trekt het leven van de reiziger hem meer aan. De reizen die hij maakt, legt Laffi voornamelijk te voet af en brengen hem in verre oorden. Onvermoeibaar vertrekt hij verschillende malen naar Spanje en bezoekt hij Lissabon en het Heilige Land. Santiago de Compostela is meer dan tweeduizend kilometer bij Bologna vandaan, toch onderneemt Laffi de reis maar liefst drie keer (in 1666, 1670 en 1673). Op de terugweg kiest hij niet voor de kortste weg maar neemt juist omwegen om nog meer steden te bezoeken. In 1681 verschijnt Viaggio in Ponente A’San Giacomo di Galitia e Finisterrae waarin Laffi een gecombineerd verlag doet van de drie reizen.

Gevaar
Wat de reisverslagen van Laffi zo bijzonder maken is dat ze een levendig beeld schetsen van de omstandigheden waaronder mensen in de zeventiende eeuw reizen. Tegenwoordig is de reis naar Santiago er een van gebaande paden. Laffi daarentegen heeft de weg moeten zoeken aan de hand van een incidentele wegwijzer die door voorgangers geplaatst is. De route is vaak onduidelijk en zeker niet veilig. Allerlei gevaren liggen op de loer. Laffi schrijft over wolven en over rivieren waar lang niet altijd bruggen zijn. Hij heeft geluk en is nooit dieven en rovers tegengekomen maar Laffi beschrijft verhalen van pelgrims die daar wel slachtoffer van zijn. Voedsel en water zijn soms schaars en de weeromstandigheden, vooral in de bergen, af en toe levensgevaarlijk. Ondanks al deze gevaren blijft Laffi kalm en ziet hij vaak de humor van de situatie in.

Het is te danken aan zijn reisboeken dat we Laffi vandaag de dag (als pelgrim) kennen. Hij schrijft drie reisboeken, een over de weg naar Lissabon, een over de weg naar Jeruzalem en een over de weg naar Santiago de Compostela. Deze laatste plaats neemt een speciale plek in voor Domenico omdat daar de relieken van de heilige Jacobus de Meerdere bewaard zijn. Dankzij zijn reisverslagen krijgen we inzicht in een man die anders ongekend zou blijven. Waarschijnlijk sterft Laffi in Bologna.