Don Goossens
(Klik op de foto voor bijschrift.)
De heilige Leonardus van Noblat
De Franse kluizenaar Leonardus van Noblat leeft in de zesde eeuw. Volgens de legende zou hij zich als ridder van Clovis bekeerd hebben om zich daarna te wijden aan de prediking van het ware geloof. Zijn aanzien groeit, maar hij weigert volgens het verhaal een bisschopsaanbod. Hij weigert elke vorm van weelde: na een verblijf in een klein klooster bij Orléans trekt hij zich als kluizenaar terug op een ruig stuk land in de buurt van Limoges. Hij zou dat land hebben gekregen van een Frankische koningin die hij heeft geholpen bij een bevalling door voor haar te bidden. Zijn faam verspreidt zich. Hij krijgt volgelingen en wordt de inspirerende leider van een eenvoudige kloostergemeenschap. Hij helpt de arme boeren in de omgeving met het verwerven, ontginnen en bebouwen van kleine percelen grond. Hij pleit bij de plaatselijke machtshebbers voor de vrijlating van gevangenen om deze daarna te helpen bij het opbouwen van een deugdzaam bestaan.
Hij wordt afgebeeld als een abt in diakenkleding met in zijn handen een staf en een paar boeien of een ketting. Hij heeft vaak wat vee om zich heen. Hij is de beschermheilige van boeren en gevangenen en de patrones van zwangere vrouwen.
Op de pelgrimsinsignes van Leonardus staat soms een D vermeld, een verwijzing naar de Belgische plaats Dudzele waar de heilige wordt vereerd.
De heilige Leonardus van Dudzele
Een charter uit de twaalfde eeuw meldt het bestaan van de bedevaart naar de heilige Leonardus in de Sint-Pietersbandenkerk van Dudzele, ten noorden van Brugge. Er wordt ruzie gemaakt over de eigendomsrechten van de offergaven van de pelgrims. Van de oorspronkelijke laat-romaanse kerk, gebouwd in de tweede helft van de twaalfde eeuw, rest nog een hoektoren. De kerk is in 1634 is afgebroken en het huidige kerkgebouw dateert van 1871.
In de vijftiende eeuw wordt het beeld van de heilige in een ommegang door de velden rondom Dudzele gedragen. Uit de rekeningen van de kerk blijkt een levendige insigneproduktie en -handel. In de zestiende eeuw loopt de aandacht voor de bedevaart terug door de verwoesting van de kerk door de geuzen.
De heilige Leonardus wordt in Dudzele aangeroepen tegen rugpijn en andere kwalen. Hij is de beschermheilige van de krankzinnigen, die in de Middeleeuwen ook vaak in de boeien worden geslagen. Hij wordt niet alleen in dit plaatsje ten noorden van Brugge aanbeden: al in de dertiende eeuw wordt hij ook in Zoutleeuw vereerd in de aan hem gewijde Sint-Leonarduskerk. Tot op de dag van vandaag trekt daar op tweede pinksterdag een Leonardusprocessie door de straten.
