Don Goossens
Vooraf.
Op een vraag van de redactie van 'Catharijneverhalen - Pelgrimsverhalen' had ik met veel plezier de in het museum aanwezige pelgrimstekens 'geduid'. Daarna heb ik in overleg met Marije de Nood ( en later met Marieke Wickham) een dertigtal voorwerpen uit de collectie gekozen, objecten verbonden met de vele vormen van 'Caritas in Nederland'.
Doel en opzet.
Uit de grote voorraad religieus erfgoed zijn voorwerpen gekozen die de vele varianten van de naastenliefde tonen, voorwerpen uit diverse perioden en van verschillend 'makelij':
- een houten beeld uit 1495, een maquette uit 1925;
- een beaardingsschep uit 1750, een bedieningskist uit 1950;
- een aurifries uit de zestiende eeuw, een ets uit 1950;
- een grafsteen uit de vijftiende eeuw, een zilveren beeldje uit 1900.
De duiding van een voorwerp gaat verder dan een objectbeschrijving. Het voorwerp zegt iets over de beleving van de naastenliefde in een bepaalde tijd, maar vraagt ook om een verbinding met de huidige ontwikkelingen in de zorg voor de behoeftige medemens. De realisatie van de zeven barmhartigheden heeft grote veranderingen ondergaan en vraagt ook nu om nieuwe impulsen en vormen.
Enige ervaringen.
Door mijn eigen 'rijke Roomse leven' herkende ik de meeste voorwerpen direct. Een herkenning woelt vaak emoties los.
De 'bedieningskist' deed me direct denken aan het bidden van 'het rozenhoedje' bij het overlijden van mijn opa. Drie rozenkransen lang knikkebollen naast een doodskist...
Wat hebben die kloosters door de eeuwen heen grote betekenis gehad voor de vele vormen van 'zorgen voor'. En de afbouw voltrok zich binnen een halve generatie!
De zorg voor de jongeren verdiende/verdient onze aandacht: van het weeshuis toen tot de hedendaagse aandacht voor de oorzaken van jeugdcriminaliteit.
Het 'collecteren' is al heel oud. De kerken hebben te weinig geld om al de armoede te bestrijden en wij verliezen het vertrouwen in de besteding van het geld voor ´goede doelen´.
Door de sociale wetgeving lijkt de grootste nood voor de behoeftigen voorbij. Lijkt! Zie het artikel 'Liefje' van Suzanne Jansen in 'NRC, Magazine, 17 jan. '14, pg. 41 - 43'.
Al ligt het katholiek verleden achter mij, je bent je eigen geschiedenis. En de reflectie daar op...
Don Goossens