Ervaringsliteratuur

De kolerehanger
Elske (1949) worstelt vanaf haar 27ste met een schizoaffectieve stoornis. Met tussenpozen van jaren verblijft ze vervolgens in diverse psychiatrische zorginstellingen. Over haar ervaringen schrijft ze in 2010 een boek: 'De kolerehanger'. In het boek lees je wat er zich al die jaren heeft afgespeeld in haar hoofd en in de instellingen. Het resultaat is een verrassend en speels boekje, opgeluisterd met illustraties van eigen hand. De verhaaltjes geven kort maar krachtig, op een luchtige manier weer hoe het is om psychotisch en opgenomen te zijn.

De nieuwe arme
Gescheiden, baan kwijt, ex-man die geen kindertoelage meer kan betalen en drie opgroeiende pubers. Zo kwam Sascha Meyer (1965) bij de Voedselbank terecht. Openhartig vertelt ze in haar boek ‘De nieuwe arme’ over haar bestaan als arme sloeber die ooit zo’n succesvolle freelance-carrière had als styliste en journaliste. Dat doet ze geestig en zonder medelijden, maar daardoor weet ze je diep te raken.
“Door de publicatie van mijn boek ‘De nieuwe arme’, weet ik dat ik vele lotgenoten heb die in hetzelfde schuitje zitten. Ze noemen me moedig en dapper dat ik me kwetsbaar op durfde stellen. Dat geeft mij kracht om door te gaan. Allemaal mensen die niet durven zeggen dat ze geldgebrek hebben en de schijn ophouden naar de buitenwereld toe. In onze zogenaamde luxe tweeverdienerswijk bevindt zich heel wat financiële ellende achter de voordeur. Veel meer dan ik kon bevroeden.”

Boek over mantelzorg
Ineke Ludikhuize leert haar man, de ruim 33 jaar oudere oud-politicus Willem Aantjes, kennen als hij inmiddels gepensioneerd is. “In het begin was dit leeftijdsverschil geen enkel probleem. Het was zelfs fijn. Wim was veel thuis en zorgde voor mijn zoon als ik aan het werk was. Maar op den duur kreeg ik meer huishoudelijke en verzorgende taken op mijn bordje omdat Wim (91) steeds minder zelf kan.” In 2013 besluit ze haar baan op te zeggen. De zorg voor haar man vraagt zo veel, dat het haar begint op te breken Over haar ervaringen als mantelzorger schrijft ze een boek. “Ik wil begrijpen hoe ik er zelf in sta en begrijpen wat andere mantelzorgers beweegt. Met mijn boek wil ik andere mantelzorgers inspireren en helpen na te denken over hun motivaties. Het is belangrijk om te begrijpen wat je doet en waarom je dat doet. Ik heb ervoor gekozen om voor mijn man te zorgen, maar als ik het niet meer aankan, dan moet ik en moeten wij opnieuw kiezen. In de bijbel lees je het ook: ‘heb uw naaste lief als uzelf’. Je moet eerst voor jezelf zorgen voor dat je voor een ander kunt zorgen.”

Van boek tot actie
Redenen om een boek te schrijven zijn zelfonderzoek, verwerking of inspiratie. Dat ervaringsliteratuur inspirerend werkt bewijst het verhaal van Annemarie de Bruijn. Mevrouw O. en Annemarie zijn elkaars ‘maatje’. Annemarie: “Ik kom op het idee om maatje te worden, doordat ik het boek Ik heb Alzheimer las van Stella Braam. Zij schreef samen met haar vader een verslag van zijn ziekteproces, van de eerste tekenen tot zijn overlijden 5 jaar later. Wat me grijpt is enerzijds de eenzaamheid en vertwijfeling die René van Neer overviel toen de ziekte hem in zijn greep kreeg, maar anderzijds ook het fascinerende van de menselijke geest. Ik werk hard in een leuke, interessante baan. Ik geniet van heel veel mooie dingen in het leven. Ik kom niets tekort en toch realiseerde ik me een tijdje geleden dat ik iets heel belangrijks miste: het plezier van geven zonder iets terug te ontvangen. Omzien naar iemand die dat nodig heeft. Daarom heb ik mij verbonden met mevrouw O, en: ik had het veel eerder moeten doen.”

Marieke Wickham