Don Goossens
Twee insignes
Beide pelgrimstekens tonen een grote man die, met een kind op zijn schouders, door het water loopt. De herkomst- en vindplaats van beide insignes zijn onbekend. Het nisvormige teken is een plaquette van 4 bij 2.5 cm. Slechts een enkel bevestigingsoog heeft de vijfhonderd jaar in de middeleeuwse grondlagen overleefd. Christoffel staat in het water met het Christuskind op zijn rechterschouder. Het kind draagt de aardbol. De reus steunt op zijn staf. Het opengewerkte insigne meet 3.7 cm. bij 2.3 cm. en is zwaar beschadigd. Het kind is onthoofd en ook de armpjes ontbreken, evenals het hoofd van de sterke man.
Een breed inzetbare heilige
Er zijn ongetwijfeld massa's Christoffeltekens vervaardigd. De heilige is als beschermer van reizigers en als behoeder tegen een onverwachte dood breed inzetbaar. Zijn teken beschermt de pelgrim onderweg naar zijn bedevaartplaats tegen onheil en garandeert wellicht een vergevingsgezinde priester aan je sterfbed. Deze twee tekentjes zijn niet te koppelen aan een bepaalde bedevaartplaats, maar zijn in de Middeleeuwen op diverse plaatsen te koop. De verkoop is in handen van de wereldlijke en geestelijke macht: heilige zaken brengen geld in het laatje. Het dragen van een pelgrimsinsigne levert naast hemelse bescherming ook andere voordelen op: het recht op naastenliefde, in de vorm van verzorging, eten en onderdak. Van deze vormen van naastenliefde maken schijnpelgrims graag misbruik.
De heilige Christoffel = Christusdrager
De legende verhaalt van een reusachtige man die leeft in de derde eeuw en alleen in dienst wil staan van de grootste macht. Dat is niet de koning of de keizer, niet de duivel , maar Christus. Op advies van een kluizenaar dient Christoffel Christus door mensen bij een ondiepte over de rivier te dragen. Op zekere dag heeft hij een gemakkelijke klus: een klein kind wil naar de overkant. Tijdens de oversteek wordt dit kind zo zwaar dat de sterke man dreigt te verdrinken. Toch bereiken ze veilig de overkant. Hij heeft het gevoel dat hij de hele aarde moest torsen, waarop het Christuskind hem uitlegt dat hij niet de aarde maar Christus samen met alle zonden van de wereld heeft gedragen. Christoffel dient in deemoed, sterft omstreeks 250 als martelaar en wordt later heilig
verklaard.
Verleden tijd?
In de Middeleeuwen kent men vele christelijke en niet-christelijke insignes. Tegenwoordig kennen wij de button en de medaille (scapulier). Op vele bedevaartplaatsen worden nog steeds insignes verkocht, in de vorm van medailles of plakplaatjes. Ook van de heilige Christoffel: een mascotte voor in de auto van de moderne (on-)gelovige.
